Jedzenie wpływa na zdrowie, samopoczucie, długość życia. Wybieranie zdrowej żywności i odpowiednie przygotowywanie posiłków to niezwykle ważne umiejętności, których warto uczyć się od najmłodszych lat. Z drugiej strony „zdrowa żywność” to także nadużywane hasło marketingowe.
Nie ma jednej, ścisłej definicji zdrowej żywności. Jakość produktu, jego skład, to, jak powstawał, jak my sami przygotujemy posiłek, choroby, z którymi zmaga się nasz organizm – to wszystko powinno mieć wpływ na dietę i decyzje żywieniowe; na określenie tego, co dla nas znaczy zdrowa żywność. Istnieją jednak ogólne zasady i wskazówki, które pomagają w wyborze dobrego jedzenia.
Zdrowa żywność to przede wszystkim:
- produkty niskoprzetworzone,
- sezonowe,
- wytwarzane lokalnie,
- produkty o niskiej zawartości soli, cukru i tłuszczu,
- żywność pozbawiona substancji chemicznych, bez konserwantów i barwników,
- warzywa i owoce – narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej zaleca jedzenie minimum pół kilograma warzyw i owoców dziennie,
- produkty zbożowe z pełnego ziarna.
W zdrowym odżywianiu pomaga:
- Ograniczanie mięsa. Zastępowanie go roślinami strączkowymi, orzechami, jajkami.
- Unikanie tłuszczów. Zamiast smażyć lepiej piec, dusić, przygotowywać na parze. Dobrze także ograniczać tłuste produkty mleczne, sięgać częściej po te o obniżonej zawartości tłuszczu.
- Picie wody zamiast słodkich napojów.
- Czytanie etykiet. Zwracanie uwagi na proste składy, brak konserwantów.
- Regularne spożywanie różnorodnych posiłków.
Troska o zdrowie i środowisko
W haśle „zdrowa żywność” zawarta jest troska o własny organizm, o to, by zapewnić mu odpowiednie wartości odżywcze i witaminy. Zdrowa żywność to też taka, która powstała z poszanowaniem dla środowiska, zaszkodziła przyrodzie w jak najmniejszym stopniu. W tym ujęciu zdrowa żywność to żywność ekologiczna.
W rolnictwie ekologicznym rośliny uprawia się bez użycia pestycydów, a zwierzętom nie podaje się antybiotyków ani hormonów. Unika się także wielohektarowych monokultur, które prowadzą do degradacji środowiska, pozostawia się na terenie upraw naturalne zbiorniki i cieki wodne. W wywiadzie dla portalu Ngo.pl dr inż. Urszula Sołtysiak z SGGW tłumaczyła: „Rolnictwo ekologiczne naśladuje procesy zachodzące w przyrodzie, stosując naturalne środki produkcji, niezaburzające mechanizmów samoregulacji roślin, zwierząt i środowiska”.
W rolnictwie ekologicznym bierze się pod uwagę dobrostan zwierząt hodowlanych. Przykładowo ekologiczne jajka, tak zwane „zerówki”, to jajka pochodzące z kontrolowanych gospodarstw, gdzie kurom zapewniono wybiegi na świeżym powietrzu i odpowiednie pożywienie, nie podawano im hormonów obniżających wiek, w którym zaczynają znosić jajka.
Jak rozpoznać żywność ekologiczną?
W Unii Europejskiej żywność ekologiczna oznaczona jest liściem ułożonym z białych gwiazdek na zielonym tle. To tak zwany Euroliść, którego warto szukać na opakowaniach. Symbolem tym mogą być oznaczone jedynie produkty pochodzące z certyfikowanych gospodarstw, które funkcjonują według rygorystycznych zasad gospodarstwa ekologicznego. W ich przypadku zrezygnowano między innymi z nawozów chemicznych, pestycydów, odrzucono GMO i syntetyczne dodatki pasz. Kupując produkt oznaczony Euroliściem, możemy być pewni, że minimum 95 proc. składników to składniki ekologiczne.
Symbole, które pomagają w wyborze dobrej żywności
Ważnym oznaczeniem dla osób na diecie bezglutenowej jest symbol Przekreślonego Kłosa. To międzynarodowe logo, używane także w Polsce, na podstawie licencji. Kłos informuje, że dany produkt zawiera maksymalnie 20 miligramów glutenu na kilogram, a to z kolei oznacza, że produkt można uznać za bezglutenowy, zdrowy i bezpieczny dla osób na diecie bezglutenowej.
Symbolem, na który warto zwrócić uwagę, jest także Fairtrade. Znak czarnego ludzika na zielono-niebieskim tle umieszcza się na certyfikowanych produktach Sprawiedliwego Handlu. Organizacja Fairtrade International, wraz z oddziałem w Polsce, wspiera producentów z globalnego Południa, walczy o godziwe warunki pracy i sprawiedliwe wynagrodzenie dla rolników. Symbolu tego warto szukać między innymi na opakowaniach z kawą, herbatą, na słodyczach, kosmetykach i ubraniach.
Kupuj produkty z certyfikatem i wspieraj zrównoważoną produkcję żywności. Tu znajdziesz szeroki asortyment zdrowej żywności.
